Κατηγορία: Αρθρογραφία

Η ελληνική οικογένεια μοιάζει σαν ένας άλλος μίτος της μυθικής Αριάδνης. Ένα σφιχτοδεμένο κουβάρι, που κάθε μέλος του προσπαθεί να το ξετυλίξει ξεχωριστά, πολλές φορές εκκινώντας από διαφορετικό σημείο. Ταυτόχρονα, ο ρυθμός που προχωρά το κάθε μέλος μπορεί να ποικίλλει σημαντικά. Το αποτέλεσμα; Περισσότεροι κόμποι, περισσότερες συγκρούσεις και διαφωνίες σχετικά με το ποιος το κάνει καλύτερα.

Εάν το κουβάρι μπερδεύεται ολοένα και περισσότερο, αυτό μπορεί να είναι δείγμα ενός άκαμπτου συστήματος. Ενός συστήματος που δυσκολεύεται να εμπεριέξει την πολυφωνία και τη διαφορετικότητα. Ενός συστήματος που αντί να προσφέρει λύσεις, κρύβει το πρόβλημα κάνοντας το ακόμη μεγαλύτερο. Εάν το κουβάρι καταφέρνει λίγο – λίγο να ξεδιπλώνεται, αυτό μπορεί να είναι δείγμα ενός πιο ευέλικτου και πιο ανοιχτού συστήματος. Ενός συστήματος που είναι περισσότερο πρόθυμο να ακούσει και να μεταμορφωθεί προκειμένου να αφήσει χώρο στον καθένα ξεχωριστά να αναπτυχθεί με τον τρόπο και στον χρόνο που νιώθει άνετα.

Στις οικογένειες υπάρχουν μέλη που δυσκολεύονται να ακολουθήσουν τους άλλους, και άλλα που το κάνουν αναντίρρητα. Υπάρχουν μέλη που θέλουν να κυριαρχούν, που θέλουν να χαράζουν τον δικό τους δρόμο, έχοντας όμως την απαίτηση και οι άλλοι να ακολουθήσουν το μονοπάτι που εκείνοι χάραξαν. Αυτά τα μέλη, εντέλει, χάνουν την ουσία του δικού τους μονοπατιού, καθώς δεν κοιτούν μπροστά, εκεί που θέλουν να πάνε. Αντίθετα, κρατούν τα μάτια τους καρφωμένα πίσω, βυθίζοντας τους εαυτούς τους σε μια κινούμενη άμμο που τους κρατά ακριβώς εκεί, στο ίδιο σημείο, κολλημένους.

Υπάρχουν μέλη που θέλουν αλλά φοβούνται να ξεκινήσουν το δικό τους μονοπάτι. Μπορεί να φοβούνται ό,τι θα αποτύχουν, ό,τι θα κουραστούν ή πως δεν θα τα καταφέρουν αν δεν τραβάει κάποιος άλλος μπροστά. Ίσως γιατί ποτέ κανείς δεν τους έμαθε πως είναι να πετούν με τα δικά τους φτερά, πως είναι να γεύονται τη ζωή σύμφωνα με τις δικές τους γεύσεις. Αυτά τα μέλη εάν υποκύψουν στον φόβο της αποτυχίας, είναι πιθανό να δυστυχήσουν όταν συνειδητοποιήσουν πως το να σου συμβαίνουν άσχημα πράγματα είναι σκληρό, αλλά το να σου συμβαίνουν άσχημα πράγματα για επιλογές που δεν ήταν δικές σου, είναι ακόμα χειρότερο.

Υπάρχουν μέλη που θα καταφέρουν να ορθώσουν το ανάστημά τους, που θα καταφέρουν να στηρίξουν τις επιλογές τους, που θα αναλάβουν τις ευθύνες για τις επιλογές τους, παίρνοντας το ρίσκο να ζήσουν μια ζωή σύμφωνα με τα δικά τους θέλω. Αυτό θέλει πραγματικά κουράγιο. Θέλει πραγματικό θάρρος να μπορείς να κρατάς την εσωτερική σου φωνή ενεργή, παρά τις αντιρρήσεις και τις νουθεσίες των άλλων. Να πολεμάς για όσα αγαπάς και πιστεύεις. Να θέτεις όρια και να απαιτείς σεβασμό, καταφέρνοντας φυσικά να ακούσεις και να κρατήσεις όσα θεωρείς χρήσιμα από τους αγαπημένους σου για το διάβα σου, σεβόμενος όμως πρωτίστως τον εαυτό σου που παλεύει να βρει τα δικά του πατήματα μέσα σε ένα πολλές φορές συμβιωτικό περιβάλλον που δεν επιτρέπει ή δεν αντέχει τις αλλαγές.

Η ελληνική οικογένεια έχει κατηγορηθεί πολλές φορές για αυτόν τον υπερπροστατευτικό χαρακτήρα στον βωμό του οποίου περιορίζει συχνά τα μέλη της. Μερικές φορές, μάλιστα, αυτό μπορεί να αποτελέσει σημαντικό εμπόδιο για την ανεξαρτησία των παιδιών, μη βοηθώντας τα να αναπτύξουν δεξιότητες και να καλλιεργήσουν τη δική τους πανέμορφη, ξεχωριστή προσωπικότητα.

Οι γονείς χρειάζεται να αντιληφθούν πως τα παιδιά τους αποτελούν ξεχωριστά όντα, τα οποία θα καρποφορήσουν με βάση τους σπόρους που λάβανε από τους γονείς τους, όμως θα ανθίσουν με έναν διαφορετικό τρόπο από ό,τι εκείνοι. Δεν είναι απαραίτητο να είναι κατ’ εικόνα και αφ’ ομοίωσή τους. Οι γονείς χρειάζεται να επιτρέψουν στα παιδιά τους να γίνουν εκείνα οι καλλιεργητές των χωραφιών τους, και όχι να καλλιεργούν οι γονείς τα χωράφια για λογαριασμό των παιδιών τους, γιατί αυτό δεν θα οδηγήσει στην ανάπτυξη ώριμων ενηλίκων, αλλά στη διατήρηση αιώνιων εφήβων, καταδικασμένων να μη μπορούν να απολαύσουν τους καρπούς των κόπων τους.

Εν ολίγοις, το ελληνικό οικογενειακό σύστημα θα μπορούσε διαφυλάσσοντας και διατηρώντας τις αξίες της αγάπης, της φροντίδας και του νοιαξίματος που πρεσβεύει να μεταμορφωθεί σε ένα ασφαλές καταφύγιο, όπου όλα τα μέλη θα επιστρέφουν συνειδητά σε κάθε δυσκολία για να ξαποστάσουν ή σε κάθε ευτυχία για να τη μοιραστούν με τους αγαπημένους τους. Οι γονείς επιτρέποντας στα παιδιά να ξετυλίξουν τα κουβάρια τους αφήνοντας το δικό τους αποτύπωμα, αυξάνουν τις πιθανότητές τους να κρατούν εκείνοι για πολύ καιρό την αρχή του νήματος, κάνοντας τα παιδιά τους να επιστρέφουν με χαρά πίσω για να ακουμπήσουν ό,τι νέο ανακάλυψαν στην πορεία τους.

Λεϊμονή Χρύσα – Ψυχολόγος

*1η Δημοσίευση στην εφημερίδα “Θεσσαλία”