Μύθοι και αλήθειες για τα προβλήματα συμπεριφοράς των παιδιών


Πολλοί γονείς και εκπαιδευτικοί παραπονιούνται συχνά για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν σε καθημερινή βάση με τα παιδιά. Πάμε να δούμε λοιπόν ποιοι είναι οι μύθοι και ποια η αλήθεια γύρω από τα προβλήματα συμπεριφοράς των παιδιών.

  1. Τα προβλήματα συμπεριφοράς των παιδιών έχουν αυξηθεί κατά κόρον: 

Σύμφωνα με τους Κάκουρος & Μανιαδάκη, (2004), οι εκπαιδευτικοί δηλώνουν πως οι προβληματικές συμπεριφορές στο σχολείο όχι μόνο έχουν αυξηθεί ποσοτικά αλλά και σε ένταση. Κυμαίνονται, από μικρής έντασης  όπως η φασαρία μέσα στην τάξη και η ενόχληση συμμαθητών μέχρι πιο σοβαρά όπως η άσκηση βίας.  Έτσι, οι εκπαιδευτικοί αισθάνονται πολλές φορές αδύναμοι να διαχειριστούν με επιτυχία την τάξη τους και αυτό τους κάνει  να αισθάνονται ανασφαλείς και ανεπαρκείς. 

Κατά καιρούς έχει γίνει προσπάθεια να εξηγηθεί το παραπάνω φαινόμενο. Οι επικρατέστερες απόψεις είναι ότι ευθύνεται είτε η οικογένεια είτε η κοινωνία εν γένει. Η οικογένεια καθώς πλέον οι γονείς δεν αφιερώνουν τον απαραίτητο χρόνο  στα παιδιά τους έχοντας πάντα σημαντικότερα πράγματα να κάνουν και η κοινωνία προωθώντας την ανωνυμία του αστικού τρόπου ζωής που αφήνει πολλά περιθώρια στους θύτες.  Τέλος, οι προσδοκίες των μαθητών για ένα σχολείο που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες της εποχής, οι οποίες συνεχώς κατακερματίζονται, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην αύξηση των προβλημάτων. 

Όλα αυτά είναι πραγματικότητα. Ωστόσο ο λόγος που στη σύγχρονη εποχή φαίνεται να έχουν διογκωθεί τόσο πολύ τα πράγματα δεν έχει να κάνει μόνο με τη δραματική αύξηση των κρουσμάτων αλλά κυρίως με την αύξηση της δημοσιοποίησης τέτοιων περιστατικών.  Στις μέρες μας τα ΜΜΕ παίρνουν φωτιά με τέτοια συμβάντα δημιουργώντας την ψευδαίσθηση ότι στη σύγχρονη εποχή τα περιστατικά αυτά έχουν βγει εκτός τροχιάς.

2.  Τα προβλήματα ενός παιδιού είναι γενικά και του προσδίδουν μία ταμπέλα.

Είναι συχνό φαινόμενο να χαρακτηρίζουμε τα παιδιά με επίθετα όπως προσβλητικός, επιθετικός, ανώριμος κτλ. Στην ουσία όμως αυτοί οι χαρακτηρισμοί δεν είναι ακριβείς αλλά ούτε και βοηθητικοί για το παιδί. 

Όταν λέμε ότι ένα παιδί είναι επιθετικό, αυτό δε σημαίνει ότι από το πρωί ως το βράδυ το παιδί αυτό εμπλέκεται σε καυγάδες. Υπάρχουν φορές που το παιδί θα είναι ήρεμο και δε θα προκαλεί αναστάτωση, αυτές οι φορές όμως εύκολα παραβλέπονται. Εστιάζοντας την προσοχή μας μόνο στις προβληματικές πτυχές της προσωπικότητάς του και  δίνοντάς του την ταμπέλα “επιθετικός”, το μόνο που καταφέρνουμε είναι να απογοητεύουμε το παιδί και τελικά να το ωθούμε να λειτουργεί σύμφωνα με την ταμπέλα. (αυτοεκπληρούμενη προφητεία). Είναι σαν να μη αναγνωρίζουμε τίποτα από τη θετική πλευρά του, πράγμα που δεν διευκολύνει τη βελτίωση της συμπεριφοράς του καθώς θεωρεί και εκείνο αλλά και εμείς ότι δεν υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης. 

3. Τα προβλήματα συμπεριφοράς των παιδιών δεν αφορούν τους δασκάλους αλλά μόνο τους ειδικούς επιστήμονες ( ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς).

Οι εκπαιδευτικοί πολλές φορές νίπτουν τα χείρας τους καθώς θεωρούν ότι τα προβλήματα συμπεριφοράς των παιδιών δεν είναι δικό τους θέμα αλλά είναι θέμα διαπαιδαγώγησης από την οικογένεια ή στη χειρότερη ζήτημα των ειδικών για να τα επιλύσουν. 

Η άποψη αυτή είναι δικαιολογημένη εν μέρει, δεδομένου ότι οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί δεν έχουν τις γνώσεις για να επιλύσουν τέτοιου είδους ζητήματα. Ξεχνούν, όμως, ότι αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα πρότυπα για τη συμπεριφορά των παιδιών και πως καθώς περνούν το μεγαλύτερο μέρος της μέρας τους μαζί τους ασκούν τεράστια επιρροή πάνω τους. 

Είναι αλήθεια πως δεν έχουν τις γνώσεις. Όμως αν έχουν την καλή διάθεση να συνεργαστούν τόσο με τον ψυχολόγο του σχολείου όσο και με τους γονείς, μπορούν να κάνουν θαύματα. Η συμβολή τους είναι άκρως σημαντική καθώς είναι τα άτομα που έχουν τη μεγαλύτερη αλληλεπίδραση με τα παιδιά και δίνοντας τη δέουσα προσοχή, θα διευκολύνουν τα πράγματα για ολόκληρη την τάξη. 

4. Τα παιδιά τα οποία δεν παρουσιάζουν εμφανώς κάποιο πρόβλημα συμπεριφοράς δεν χρειάζονται ψυχοσυναισθηματική στήριξη. 

Αυτή είναι μία από τις μεγαλύτερες παγίδες στην οποία πέφτουμε. Το ότι υπάρχουν παιδιά που δεν προκαλούν φασαρία, δε σημαίνει ότι δεν έχουν άλλα ζητήματα που μπορεί να τα απασχολούν. Ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να μεριμνά ώστε τα παιδιά να έχουν ευκαιρίες να εκφράσουν τις σκέψεις τους σχετικά με ζητήματα της καθημερινότητάς τους. Είναι σημαντικό να τους μάθουμε ότι δεν χρειάζεται να επιδίδονται σε ακραίες συμπεριφορές προκειμένου να τραβήξουν την προσοχή μας γιατί την αξίζουν έτσι και αλλιώς και αυτό πρέπει να το γνωρίζουν. 

Καταληκτικά, υπάρχουν διάφορες θεωρίες για τη συμπεριφορά των παιδιών, ωστόσο το να βγάζουμε αυθαίρετα συμπεράσματα βάζοντας εύκολα και γρήγορα ταμπέλες δεν είναι γόνιμο και μπορεί να αποβεί καταστρεπτικό για την εξελικτική πορεία του παιδιού.  Χρειάζεται μεγαλύτερη προσοχή και ευαισθησία εκ μέρους όλων μας πριν αποφανθούμε για κάτι. Τέλος, είναι ευθύνη μας να παρέχουμε στα παιδιά ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο θα αισθάνονται ασφαλή να εκφράσουν τις ανησυχίες τους περιμένοντας την ανάλογη στήριξη και καθοδήγηση. 

 

Διαβάστε επίσης που βοηθά ο δεσμός ανάμεσα στο βρέφος και το βασικό πρόσωπο φροντίδας.

Βιβλιογραφία

  • Κάκουρος, Ε., & Μανιαδάκη, Κ. (2004). Ψυχοπαθολογία παιδιών και εφήβων: αναπτυξιακή προσέγγιση. Αθήνα: Τυπωθήτω.
  • Κολιάδης, Ε. (2018), Συμπεριφορά στο σχολείο: αξιοποιούμε δυνατότητες, αντιμετωπίζουμε προβλήματα. Αθήνα: Εκδόσεις Γρηγόρη

2 σχόλια στο “Μύθοι και αλήθειες για τα προβλήματα συμπεριφοράς των παιδιών”

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *