Με τις πανελλήνιες προ των πυλών, είναι σημαντικό τόσο τα παιδιά, όσο και οι γονείς τους να αντιληφθούν το τι χρειάζονται πραγματικά για να είναι ευτυχισμένα και να αισθάνονται επιτυχημένα στην ζωή τους. Οι πανελλήνιες είναι μόνο ένα σκαλοπάτι προς την επιτυχία, δεν είναι όμως το μοναδικό. Η εξέλιξη των παιδιών συνεχίζεται πέρα και μετά από αυτές. Άλλωστε, το τι ορίζει καθένας ως επιτυχία μπορεί να ποικίλλει σημαντικά και αυτό είναι δικαίωμα και άξιο σεβασμού.
Αυτή την περίοδο, επομένως, συζητάμε με τους εφήβους για το πως βιώνουν τη συνθήκη της συγκεκριμένης εξέτασης. Μιλάμε για τα συναισθήματα, τα άγχη, τις προσδοκίες, τα θέλω αυτής της περιόδου, από τα οποία φαίνεται να κατακλύζονται συχνά, δίχως να γνωρίζουν πως να τα διαχειριστούν. Οι γονείς, πολλές φορές, πιέζουν τις καταστάσεις δίχως να κατανοούν τον βαθμό που επηρεάζουν τα παιδιά σε αυτή την ιδιαίτερα ευαίσθητη περίοδο.
- Νιώθω κουρασμένη. Δεν αντέχω άλλο. Δεν σας κρύβω, έχω σκεφτεί κάμποσες φορές να τα παρατήσω.
- Τι σε κάνει να θες να τα παρατήσεις τώρα;
- Η εξάντληση. Νομίζω θα καταρρεύσω. Το κεφάλι μου είναι γεμάτο τύπους μαθηματικών και φυσικής. Τα βλέπω να χορεύουν μπροστά μου και να με κοροϊδεύουν. Ναι, πιστεύω μετά από τόση προετοιμασία και δεν ξέρω τίποτα.
- Αναρωτιέμαι πως γίνεται μετά από τόση προετοιμασία να μη ξέρεις τίποτα; Που πάνε όλες αυτές οι γνώσεις άραγε;
- Εντάξει, ίσως και να ξέρω κάτι, αλλά ότι και να ξέρω δεν είναι αρκετό.
- Αρκετό για ποιο πράγμα;
- Για να πετύχω.
- Τι να πετύχεις;
- Τον στόχο μου.
- Ποιος είναι ο στόχος σου;
- Δεν ξέρω ακριβώς. Ξέρω απλά ότι πρέπει να περάσω.
- Διαφορετικά τι θα γίνει;
- Πφφ δεν έχω ιδέα. Οι γονείς μου λένε πως δεν θα βρω ποτέ δουλειά. Πως δεν θα καταφέρω πράγματα στην ζωή μου…
- Πώς νιώθεις όταν το ακούς αυτό;
- Πίεση… άγχος… τότε είναι που θέλω να τα παρατήσω. Είναι πολύ βαρύ όλο αυτό. Το νιώθω ασήκωτο. Θέλω αλλά δεν ξέρω αν μπορώ και γιατί πρέπει να το κάνω.
- Ίσως αυτό είναι το πιο σημαντικό, αρχικά να βρεις το γιατί, το γιατί σου. Όχι των άλλων, το δικό σου. Υπάρχει;
- Νομίζω πως ναι. Θέλω να μαθαίνω. Θέλω να εξελίσσομαι. Πιστεύω πως με βοηθά να γίνομαι καλύτερη, όμως όχι έτσι. Αρνούμαι.
- Πώς έτσι;
- Με αυτόν τον τρόπο, να προετοιμάζομαι όλα τα σχολικά μου χρόνια για τις πανελλήνιες. Να κάνω φροντιστήρια επί φροντιστηρίων πέρα του σχολείου. Να μη προλαβαίνω να φάω και να κοιμηθώ καλά για να βγάλω την ύλη. Να κάνω κακό στον εαυτό μου λόγω του υπερβολικού άγχους, και να οι στομαχόπονοι και να οι ζαλάδες, και να οι δύσπνοιες και να οι βιταμίνες και οι εξετάσεις…. Τον περισσότερο καιρό νιώθω άρρωστη, αδύναμη. Και όλα αυτά γιατί; Για να κριθώ για μια στιγμή μου; Και όλα τα άλλα χρόνια διαβάσματος; Τα διαγωνίσματα, τα ξενύχτια; Καμία σημασία; Δεν μετράνε στο λογαριασμό;
- Μετράνε. Φυσικά και μετράνε. Αυτά είναι όλα όσα σε οδήγησαν εδώ που είσαι και μάλιστα με κόπο. Δεν μπορούμε να τα διαγράψουμε.
- Κι όμως έτσι δεν γίνεται;
- Ίσως έτσι φαίνεται. Το ξέρω. Είναι αλήθεια. Ο δρόμος των πανελληνίων στην χώρα μας δεν είναι εύκολος. Ποτέ δεν ήταν. Ίσως είναι καιρός να αλλάξει αυτό. Ίσως αν η φωνή σας ακουστεί, να φτάσει το μήνυμα πως είναι ώρα για αλλαγή, ανάγκη για κατανόηση των νέων και αναδιαπραγμάτευση των αναγκών τους. Αλλά μέχρι τότε, εσύ τι μπορείς να κάνεις για να μετράνε όλα αυτά για σένα;
- Ίσως να μου τα θυμίζω.
- Δηλαδή;
- Να θυμίζω στον εαυτό μου τι έχει περάσει και τι έχει επενδύσει σε όλο αυτό το κομμάτι. Να μου θυμίζω πως για να έχω αντέξει μέχρι στιγμής, σημαίνει πως μπορώ να τα καταφέρω, όχι για τους γονείς μου, όχι για τους δασκάλους μου, αλλά κυρίως για μένα.
Ας θυμόμαστε, λοιπόν, πως η ζωή έχεις πολλούς δρόμους, και αν ένας από αυτούς δεν μας οδηγήσει εκεί που θέλουμε, μπορούμε πάντα να επιλέξουμε τον επόμενο και τον επόμενο έως ότου βρεθούμε εκεί που πραγματικά επιθυμούμε και αισθανόμαστε όμορφα!
Καλή επιτυχία σε όλες τις οικογένειες και κυρίως στα ίδια τα παιδιά που πρόκειται να δοκιμάσουν φέτος τους εαυτούς τους στις πανελλήνιες!
Λεϊμονή Χρύσα – Ψυχολόγος, MSc Συμβουλευτικής Ψυχολογίας
*1η Δημοσίευση στην εφημερίδα «Θεσσαλία»